De basis voor een fijne kindertijd en een goed toekomstperspectief is opgroeien in een veilig gezin, buurt en school met broertjes, zusjes, vriendjes en vriendinnetjes. Maar soms lukt het ouders niet om dit voor hun kinderen te realiseren. Opvoeden doe je niet alleen. In 2022 startten de ABG-gemeenten een proef van twee jaar met buurtgezinnen. Een initiatief gebaseerd op het oude idee van burenhulp. Gezinnen die steun kunnen gebruiken worden via deze stichting Buurtgezinnen gekoppeld aan een warm en stabiel gezin in de buurt waar hun kind wat extra liefde en aandacht krijgt en de ouders even worden ontlast. Ine Verdonk is de coördinator van dit project in onze regio voor stichting Buurtgezinnen.

Door Jeanny Wouters

Wethouder Janneke van de Laak, portefeuillehouder in Baarle-Nassau, zegt: “Dit is iets wat voorziet in een behoefte, iets wat we nog niet hebben. Het valt niet onder de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, jeugdhulpverlening. Niet altijd hoeft hulp meteen zwaar te zijn of door professionele hulpverleners geboden te worden. ‘It takes a village to raise a child’ wordt wel gezegd. Opvoeden doe je niet alleen, maar samen met anderen. De dorpen zijn goed georganiseerd, als je nieuw bent en je kent nog niet zo veel mensen kan het fijn zijn als iemand je de weg wijst. Als je zelf geen sociaal vangnet hebt, geen ouders of familie in de buurt is een buurtgezin wat klaarstaat heel fijn. Schroom niet om hulp te vragen!”

Koppeling

Ine Verdonk is de persoon die de vraaggezinnen en de steungezinnen bij elkaar brengt. Zij koppelt vraag en aanbod en dat gaat ook wel eens over gemeentegrenzen heen. Een meisje uit Gilze dat in Ulicoten op een boerderij met paarden een middag mag komen helpen. Er zijn voorbeelden te over, steungezinnen zijn er meer dan vraaggezinnen op het moment. Ine zorgt er ook voor dat er goede afspraken gemaakt worden en gaat zorgvuldig om met ieders privacy.

Buurtgezinnen is een landelijk platform, mensen kunnen zich zelf melden via de website. Maar ook maatschappelijk werk, consultatiebureau of anderen die in contact staan met een gezin waar het niet zo soepel loopt kunnen een gezin verwijzen naar Buurtgezinnen. “Het is echt bedoeld om ervoor te zorgen dat een gezin de eigen broek kan ophouden, door af en toe wat te ontzorgen. Het vraaggezin en het kind zelf worden er beter van.”

Voorbeelden

“Alle mensen met opvoedervaring kunnen zich melden zich als steungezin” vertelt Ine Verdonk. “Zowel steunouders als vraagouders leren van elkaar.” Soms wordt ook gezocht naar eenzelfde soort gezin, met kinderen in dezelfde leeftijd. Kinderen leren ook veel van elkaar, maken kennis met andere regels, manier van met elkaar omgaan. “Het is niet alleen voor ingewikkelde vragen, het hoeft niet zwaar of problematisch te zijn. Vergelijk het met hoe het vroeger ging, de buurvrouw springt bij als het ergens fout dreigt te lopen. Vangt de kinderen tijdelijk op. Maar dat is niet meer vanzelfsprekend bij iedereen.” Ze geeft nog een voorbeeld van een gezin met een kind met ontwikkelingsproblemen, waardoor het andere kind soms te weinig aandacht kan krijgen Beide kinderen worden afwisselend gekoppeld aan een steungezin op woensdagmiddag. Zo hebben de kinderen beide een leuke woensdagmiddag, de ene keer in een ander gezin en de andere keer met de eigen ouders. “Quality time voor beide” aldus de enthousiasten coördinator van Buurtgezinnen. ”Het is heel leuk om mee te maken hoeveel energie het mensen geeft.”

Samenlevingsopbouw

“Een sociaal netwerk proberen op te bouwen, proberen het gezin overeind te houden is een van de doelen” zegt wethouder Van de Laak. “Als ouders overbelast raken is dat niet alleen schrijnend maar ook kostbaar. We willen de kinderen uit de mallemolen van de Jeugdzorg houden, voorkomen dat er zwaardere zorg nodig is, ook uit humaan oogpunt.” Uiteraard is dit ook een kwestie van ‘handjes en geld’. De Jeugdzorg is onderbezet en deze oplossing kost minder. “Eén op tien gezinnen heeft jeugdzorg, deze problematiek gaat niet aan ons voorbij. Hierover zijn we niet altijd even open. En vanuit je hart kijkend wil je dit niet voor kinderen! Er zijn te veel gezinnen die het zwaar hebben, het zou heel mooi zijn als het niet nodig was.” Nog een voorbeeld waarin het contact vanzelfsprekend werd gelegd: twee moeders van puberkinderen zochten contacten en boden beide vraag en aanbod omdat ze met dezelfde vraagstukken zaten. Ze werden met elkaar in contact gebracht, de pubers klikten en de moeders eveneens. Ine Verdonk ziet het ook als een bijdrage aan een mooiere maatschappij, het kan eenzaamheid wegnemen, meer contacten en maatschappelijke betrokkenheid opleveren. Er is een grote variatie aan voorbeelden en koppelingen verschillend in karakters, culturen, omstandigheden.

“Het is niet heel groot en zwaar maar gewoon zorgen voor elkaar” benadrukt Ine Verdonk. Zij houdt contact, bezoekt de vraaggezinnen, evalueert regelmatig. Dat geldt ook voor het steungezin. “Er gaat een procedure aan vooraf, ik maak kennis met ouders, zet afspraken op papier en blijf in beeld.”

Hoe lang?

De pilot die voor de ABG-gemeenten is afgesproken duurt twee jaar. “We hopen dat gezinnen zelf iets opbouwen, dat het vanzelfsprekend wordt en er een band ontstaat.” Normaal gesproken blijf ik als coördinator twee jaar in beeld voor de gekoppelde gezinnen.” Ze geeft nog een voorbeeld van een alleenstaande moeder, die ze gekoppeld aan een ouder echtpaar, die nemen een middag of dag de zorg voor het kind over als een soort oma en opa. Ze hebben zelf geen kleinkinderen. Ze geven de moeder een beeld hoe haar kind bij hun geniet en anderzijds horen zij hoe in deze tijd kinderen opgevoed worden en hebben ze een fijne dag of middag met het kind. “Zo kun je op een vanzelfsprekende manier van elkaar leren, alle vier.”

De coördinator vierde onlangs de eerste tien koppelingen in de ABG-gemeenten. “We willen er wat meer bekendheid aan geven, de schaamte doorbreken. Mensen moeten durven vragen!” De meeste reacties komen binnen via Facebook en Instagram. Er is ook een website Buurtgezinnen.nl waar je wat meer informatie kunt vinden en ook kunt doorklikken naar Baarle-Nassau (of de andere ABG-gemeenten). Je mag Ine Verdonk ook rechtstreeks mailen: ine@buurtgezinnen.nl.