Tierde de lokale detailhandel welig in het eerste kwart van de vorige eeuw? Wat betaalde je eigenlijk voor een doorsnee rijtjeswoning tijdens de opbouwfase na WO II? Hoe was het gesteld met het sportklimaat in de aanloop naar de millenniumwisseling? Telde de gemeente in de afgelopen twee decennia veel 65-jarige huwelijksjubilea? En heb jij – in de inmiddels meer dan honderd jaar tellende historie – jezelf al wel eens teruggezien in het weekblad?

Tekst: Wiljan Broeders
Fotografie: Hanne Dirven

Voor het antwoord op al deze vragen hoef je niet langer meer stapels papieren kranten door te bladeren. Ons Weekblad is namelijk volledig gedigitaliseerd! Een totaal van 116 jaargangen die met een enkele muisklik terug te vinden zijn. Het is het resultaat van een omvangrijk project dat het afgelopen anderhalf jaar is uitgevoerd door het Regionaal Archief Tilburg in samenwerking met Heemkundekring Amalia van Solms en Uitgeverij Em. de Jong.

Vele uren werk

Een klus van vele uren werk door een groot aantal gemotiveerde, enthousiaste personen. Dat zij loon naar werken hebben gekregen, bleek woensdagmiddag wel tijdens de feestelijke presentatie bij Den Engel. Onder de aanwezigen waren onder andere Wethouder van Tilborg van Baarle-Nassau en Wethouder Daandels van Alphen-Chaam. Namens Baarle-Hertog waren Eerste schepen Loots en Directeur J. Vervoort aanwezig.

Allereerste nummer

De totstandkoming van dit unieke project wordt gekenmerkt door een opeenvolging van gebeurtenissen met een zichtbare rode draad: nut, noodzaak en vooral meerwaarde van digitalisering. Het onderzoek naar de mogelijkheden om alle oude jaargangen – om onder meer historisch onderzoek te stimuleren en vergemakkelijken – te digitaliseren raakte in een stroomversnelling door de toevallige vondst eind 2022 – in het archief van de bibliotheek van de KU Leuven – van het allereerste nummer van het Baarl’s Nieuws- en Advertentieblad (de voorloper van het huidige Ons Weekblad). Een editie waarvan altijd werd aangenomen dat deze niet bewaard was.

Heemkundig project

Kort daarna werd de projectgroep ook nog eens verrast door Coby de Jong uit Chaam – weduwe van Albert de Jong, die jarenlang correspondent voor Ons Weekblad was – die de uitgeverij twintig ingebonden jaargangen (terug)gaf om vervolgens te schenken aan het Regionaal Archief in Tilburg, met wie inmiddels ook al productieve gesprekken liepen.

Ondertussen had Heemkundekring Amalia van Solms een fiks sponsorbedrag naar aanleiding van de heruitgave van het boek ‘Straten met een verhaal’ van André en Dennis Moors – dat tot stand is gekomen door een perfecte samenwerking met Uitgeverij Em. de Jong – ontvangen. Dat geld moest besteed worden aan een heemkundig project. “Het spreekwoordelijke zaadje was toen snel geplant,” aldus Herman Janssen (voorzitter Amalia van Solms).

Tot dusverre enkel landelijke kranten

“Al jarenlang droomt onze heemkundekring namelijk van de digitalisering van Ons Weekblad (en haar voorganger). Wij waren bekend met Delpher; de gratis toegankelijke website waarop onder meer veel kranten digitaal terug te vinden zijn. Maar… tot dusverre wel enkel landelijke kranten. Terwijl wij juist overtuigd zijn van de kracht die digitalisering van de lokale pers – in dit geval dus Ons Weekblad – met zich meebrengt.

Zoveel mogelijk mensen

En die droom is nu dus uitgekomen dankzij de feilloze samenwerking van het Regionaal Archief Tilburg, Uitgeverij Em. de Jong en Amalia van Solms. “Want ook wij (h)erkennen de zichtbare meerwaarde van dergelijke digitaliseringsprocessen,” vervolgt Yvonne Welings, gemeentearchivaris van Baarle-Nassau en Alphen-Chaam. “Met trots loop ik hier soms rond in het Regionaal Archief Tilburg (RAT). Het is geweldig wat hier allemaal terug te vinden is. Maar nog veel leuker is het als we er zoveel mogelijk mensen deelgenoot van kunnen maken.

Belangrijke bron voor onderzoek

“Wij hebben hier de nodige krantenleggers. Maar die kunnen we zelf niet online zetten omdat daar auteursrechten op rusten. Delpher heeft dat probleem ondervangen. Gelukkig mag ik wel zeggen, want wij dragen de lokale berichtgeving een warm hart toe. Het is namelijk een belangrijke bron voor onderzoek. Zo hebben we destijds het weekblad De Tilburgse Koerier uit een faillissement gered.”

“Het was eind 2022 dat we – ik samen met Jean-Paul Korst van het RAT – een bezoek aan Uitgeverij Em. de Jong in Baarle-Nassau hebben gebracht. Het enthousiasme daar sprak boekdelen evenals de proactieve houding van alle partijen. ‘We gaan ervoor!’ was al snel de conclusie die we trokken.”

Klus van jewelste

“En toen gingen we aan de slag,” vervolgt projectleider Korst. “Een klus van jewelste.” Vanaf 1906 tot aan 2021 is er per week geïnventariseerd. Dat heeft Jean-Paul Korst verzorgd, waarna de database is gebouwd. “Ik denk dat maar weinig mensen zich een voorstelling kunnen maken bij hoe tijdsintensief dit is. Scannen is wat dat betreft nog het gemakkelijkst van al. Het is de nabewerking waar de meeste tijd in gaat zitten. We spreken nu eenmaal over 5.000 weekbladen en bijna 110.000 pagina's."

Enorme boost

Kortom: een monsterklus, maar… deze is geklaard. En daar is afgelopen woensdagmiddag tijdens een feestelijke bijeenkomst het glas op geheven. Met dit project heeft archiefonderzoek een enorme boost gekregen en is plaatselijke historie voor het nageslacht vastgelegd… en toegankelijk voor iedereen! Of zoals Yvonne Welings het op de feestelijke lancering zo treffend verwoordde: "Yesterday's papers zijn straks weer als nieuw!".

Het digitale archief vindt u op kranten.regionaalarchieftilburg.nl. Verderop in deze speciale en feestelijke uitgave – voor de gelegenheid wordt deze editie bij alle ruim 10.000 huishoudens bezorgd – leest u precies hoe u in het digitaal archief komt en hoe het werkt.