Waarom redden we niet meer zaailingen?

Al voor het derde jaar op rij steekt de zaailing van een tamme kastanje in onze tuin vrolijk de kop op. En hij is niet de enige, ook talloze eiken, beuken, taxussen en zo meer nestelden zich zo stiekem bij ons. Hoe de kastanje er is gekomen is voor mij een raadsel, maar wellicht heeft een vogel het planterswerk verricht. Vroeger was ik altijd geneigd om, zodra ik een zaailing op een ongewenste plek zag ontspruiten, daar meteen korte metten mee te maken. Maar tegenwoordig koester ik ze. Dat is niet alleen makkelijk tuinieren, want zo’n frummel uit de grond verwijderen kost heel wat inspanning, maar het geeft ook een naturel aanzicht aan mijn hof. Veel leuker nog is dat het voorkomt dat je zo’n bespoten exemplaar voor veel geld uit een tuincentrum moet halen. Bovendien als ie zichzelf heeft geplant, dan hoef je er in geen 150 jaar meer iets aan te doen. De meeste van mijn buren, en zij niet alleen, prefereren een smetteloos mos-vrij gazon waarop geen blaadje, onkruid, laat staan een kastanje zaailing, wordt getolereerd. En als het om bomen gaat dan neigt men ernaar daar alleen van te genieten als ze klein van stuk zijn, mooi in vorm geschoren (blokken of punten) en ze op gepaste afstand van het huis staan zodat ze geen overlast geven met hun schaduw, bladafval, stuifmeel, zaad, dode takken en ga zo maar door. Zelf groeien bomen het liefst in groepen, maar de ideale standplaats voor mensen is een solitaire plek aan de rand van de tuin, op gemeentegrond, of als landmark in de middenberm van de snelweg. Echter, sinds het zomer in zomer uit heter is dan normaal wordt steeds duidelijker dat bomen samen met andere bomen een natuurlijk organisme vormen dat als tegenhanger werkt van al het menselijk ingrijpen. Zo vervullen ze een belangrijke rol in het stabiliseren van het klimaat (CO2 opslag en verkoeling), het milieu (fijnstof filter), de water- en bodemhuishouding (ze helpen tegen overstromingen en bodemerosie) en, als klap op de vuurpijl, zijn ze ook bakens voor biodiversiteit. Zo lijkt het beste antwoord op alle genoemde problemen te komen van de natuur zelf en dat wij daarbij kunnen helpen door verschillende soorten bomen te planten en, vooral grote volwassen exemplaren, te koesteren. Want hoe boomsoortenrijker onze tuinen, bosjes en bossen des te bestendiger wordt onze leefomgeving tegen plagen als overstromingen, droogte, uitspoeling van vruchtbare grond, ziekmakende fijnstof, en hittestress. Grote bossen of kleine bosjes, ja zelfs hagen in tuinen of parken, ze werken allemaal als een soort spons die de ellende voor ons opvangt. Ze zijn geen ‘sta in de wegs’, die nodig onder controle moeten worden gebracht voor onze gedesignde entourage of, zoals in het Mastbos, houtakkers voor productie van hout en biomassa, ze zijn van vitaal belang!

Omdat ik in het dagelijks leven nogal eens wordt overmand door de omvang van de genoemde problemen waar wij voor staan in deze wereld, voelt het als een opluchting dat ik dicht bij huis aan de slag kan gaan door de control freak in mij te temmen. Door gewoon rommeligheid te zien als mooi en zaailingen te zien als onderdeel van een hogere orde dan de menselijke. Voor mij is tuinieren nu het in toom houden van woekerplanten die, als monoculturen, andere soorten geen ruimte geven. Het bestaat uit bedenken hoe mooi de tamme kastanje zal bloeien als ie groot is. De voorpret van de toekomstige oogst eetbare kastanjes. En het idee dat ik een beetje bijdraag aan een betere wereld.

Dorine Verheijden-Lels, bestuurslid Natuur en Milieuvereniging Markkant

Markandalletjes

* Heb je het eerder zo groen gezien? Wisselvallig weer, steeds meer regen. We komen vanzelf in regenwoud. Enorm veel slakken, eten groente en bloemen, zijn opruimers. Dol op hondenp..p! Door regen juttert de Mark omhoog, waterfietsen zijn handig!

* Ulvenhoutse illegale graver van sloot en gronddumper in natuur Markdal heeft de herstelkosten keurig betaald. Leergeld en zand erover?

* Markdal-zuid groeit! Fietsbruggen bij Galder-Strijbeek zijn gelegd! Nu de paden nog. Veel discussie. Worden mensen sluitpost?

* Vlinderexcursie. Zaterdagmoregn 1 juni. 10-12u. Start Boerderij Wolfslaar Breda. Zie website KNNV.

* Jonge ooievaars kijken. Met telescoop. Toelichting West Brabantse Vogelwerkgroep. Op open dag 10 jaar jubileum. Schapen scheren. Zondagmiddag 2 juni Parkhoeve kinderboerderij. Tussen de Dijken (Breda).

* Zwaluwse polderlandschapswandeling. Zondag 9 juni. 10-16u30. Tussen Baronie en Biesbosch. 20 km. Aanmelden via website IVN Mark&Donge.

* Volop zingende, baltsende, fluitende vogels. Grazende Ree midden op de dag, tegenover Bouvigne Paradijs!

* NU woensdag 6 juni Europese verkiezingen. Kans om natuur meer gewicht te geven! En de omvangrijke landbouwsubsidies te richten op natuurinclusief boeren, in plaats van ‘vrije’ subsidies per hectare. Twijfel over stemmen? Gewoon DOEN! (maar graag wel groen!).

Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge