Bij ons in de buurt gebruikten ze het voorjaar altijd om af te vallen om er straks in de zomer ‘voordelig’ bij te kunnen liggen op de ‘spulwaai’. ‘Lijnen’, noemden ze dat. “Ik gaoi beginnen, doede mee?”, vroeg Toke dan. “Des goed”, zei Nel dan. Weken lang schepten ze maar een half bord op en vervingen de suikerpot door een doosje ‘natrena’.

Door Berry van Oers

Papje

Als ma aan het lijnen was kregen we ‘peestaamp’ zonder spek. Voor het opwarmen van de soep schepte ze eerst het gestolde laagje vet er met de schuimspaan van af. Ook bij de bloemkool en de prei serveerde ma dan geen papje van maïzena meer. Het toetje sloeg ze over. Pa klaagde wel eens na een hele dag ploeteren, maar ma zei dan: “Denk mar aon de meesen in d’erreme laanden.”

Slankie

Anneke lijnde ook mee. Op verjaardagsfeestjes sloeg ze de toastjes met pastei en mayonaise graag over. “Ik doei ommes aon de lijn”, zei ze dan trots. “Nog mar pas zeker”, sneerde ‘zullie’ Kiske dan. Juffrouw Ankie bij ons op school in de stad had meer succes. Tegen de tijd dat de krokussen bloeiden noemden we haar juffrouw Slankie. “Det klopt, want dieën maogere smèèrkèès is goed veur de lijn”, zei ze dan.

Deur

De indeling in dikke en dunne Chamenaren was handig om ze uit elkaar te houden als ze dezelfde namen hadden: dikke en dunne Sjaok, mollige en slanke Net, vette en magere Hein, smalle en bolle Jos, Laurel en Hardy. Dikke Koos moest van ‘zullie’ Trees ook altijd meedoen met lijnen. “Rolt ‘m mar binnen”, zei Triske altijd als zijn maten hem thuisbrachten. Maar na het lijnen riep ze voortaan: “Schuift ‘m vunnaacht mar onder de deur deur mannen!”

‘Baskwiel’

“Dikke meesen zen veul gezelliger, want van lijnen worde ommes allenig mar sjaggerijnig”, zei Sjaok. Dientje gaf hem gelijk. “Gaoi mar us op den baskwiel staon”, zei ze. Er moesten heel wat gewichtjes bij gezet worden. Het maakte Sjaok niks uit. Hij had een dikke huid. “Liever te dik in de kiest, dan wir een fisje gemiest”, legde Sjaok dan uit.

Ideaal

Marie was aan de maat, maar haar dochter was een slanke den. Ze kwamen dikwijls gezellig bij ons samen koffie drinken. “Ik ben sjeloers op oew lentje”, zei ma dan tegen Marie’s dochter. “Zo slaank zen as oew dochter en zo maoger as ’n plaank, det is wa ik zo wullen, slaank, slaank, slaank!”, filosofeerde Marie dan.

Pak

Na een aantal weken stopten de ‘lijners’ met lijnen. “Het zit er ok zo wir aon”, klaagde ma dan. Marie moest haar gelijk geven. Maar Sjan had een nieuwe methode gevonden. “Ik doei aon Montignaccen”, zei ze. Ook ‘zulliën’ Sjaorel moest meedoen. Hij had er geen spijt van: “Ik kan nou ommes wir in m’n zondagse pak en det heb ik ammaol te daanken aon òòs Sjan en Montignac!”

Prijsduif

De duivenmelkers ‘onder mekaoren’ in de stalkeuken bij opa vonden dat ‘lijnen’ allemaal maar niks. “D’r maag ommes ’n goei stukske vlèès aon zitten”, vond Pietje. Sjaorel zat wat dat betreft goed. “Die van òòs wèègt mee gemak tweehonderd pond schòòn aon d’n haok”, schepte hij op. Maar Koske moest daar niets van hebben: “Een goei prijsduif, die is ommes nie vet.” En zo is het maar net!