Ten oosten van de Mark ligt de Strijbeekse Heide. Een van de Heides die in zijn volle glorie doet denken aan het stadslied van Breda; te midden van de Paarse Heide… Een gebied met een stormachtige geschiedenis; Napoleons Lanciers Rouges delfden het onderspit tegen Pruisen en Kozakken, Vincent van Gogh heeft er rond gewandeld en zijn inspiratie op gedaan. Boter is er gesmokkeld en er heeft een Duits Radarstation gestaan. Daar is nog steeds een mooi herdenkingspunt voor te vinden; Kamp Bisam.

Op een frisse vrijdagochtend fiets ik met groep 7 in een winterwarm zonnetje naar de Erikaweg. Achter me hoor ik het enthousiaste gekakel en na een klein half uurtje arriveren we, hobbelend over het laatste stukje zandweg, op de Parkeerplaats. Snel de fietssleutels ingeleverd bij de juf en op pad. Ik heb ze verteld over Kamp Bisam. Het is een radarstation van de Luftwaffe geweest. We lopen naar het herdenkingspunt. De kinderen bekijken onderzoekend het bord met uitleg over het kamp. Ze draaien aan het wiel van de zuil om verrast de stem te horen die het verhaal van het Radarstation verteld. De Duitsers hadden dierennamen gekozen voor de verschillende Radarstations die door Europa waren opgesteld. Deze heette Bisam, Duits voor Muskusrat. Uitkijkend over het veld vragen de kinderen zich af waarom die radars zo in het open veld hebben gestaan. Dan vallen ze toch op? Ik schiet in de lach en heb daar ook geen antwoord op.

We struinen verder en komen op een Smokkelaarspad. De kinderen weten al een beetje wat smokkelen is. Stiekem iets van de ene kant naar de andere kant brengen. In dit geval ging het om boter van Nederland naar België. Daar kon je goed geld mee verdienen. Ik zie in een paar gezichtjes kleine smokkelaartjes plannen smeden.

Bij een hekje met een bankje, op de hoek van een groot heideveld, met een ven zien de kinderen het avontuur al. Als een kruiwagen met kikkers spuiten de kinderen uiteen om zover mogelijk weg te gaan. Op de paden blijven! Galm ik over de vlakte. Al snel wordt ‘helemaal aan de andere kant’ een grote kei met tekst ontdekt. De tekst is lastig te lezen maar de naam klinkt bij iedereen bekend; Vincent van Gogh. Uit Zundert! Zonder oren! Wordt geroepen. Daar hebben we toch zonnebloemen van gemaakt in de klas? De juf beaamt dat en als we later terugkomen in de klas zie ik inderdaad een enorm teken- en knutselwerk van een vaas met bloemen op de muur.

We lopen verder en komen langs een bosje Pijpestrootje, met Moederkoren! Ik laat ze het kleine paddenstoeltje zien en vertel dat dit schimmeltje vroeger mensen gek maakte. Ook verloren ze tenen, vingers of zelfs een arm omdat ze brood aten waarin besmet graan was gebruikt. Hieronymus Bosch en Pieter Breugel hebben de gevolgen van dit schimmeltje afgebeeld in schilderijen, zegt men. Uiteindelijk zijn we weer terug bij de fietsen en stappen op. Bedankt voor een leuke bosdag! Hoor ik, al fietsend achter me roepen….

Boomstam Henk, NatuurWijzer, IVN-gids Mark & Donge

Markandalletjes

* Frisse voorjaar is begonnen! Iris van der Vlerk hoorde in Markdal haar eerste voorjaars Tjif Tjaf. Zeker acht Bonte Pieten (officieel Scholeksters) heerlijk luidruchtig aanwezig in Markdal. Gek op mossels! Koppel Bergeenden voor eerst op bezoek in Bavel bij nieuwe Wouwerbeek. Veel meldingen broedende ooievaars. Hondsdonck, Schipperspad, A58 en Kinderboerderij Parkhoeve Breda-Noord.

* Ook fototentoonstelling ‘schoonheid van het Markdal’ gaat nu open. Do-vrij-za 10-17u. Zo 12-17. 20-29 maart. Amateurfotografen uiten hun liefde voor het Markdal. Atelier Paul Jongerius en Vereniging Markdal. Strijbeekseweg 16a. Ulvenhout.

* Wereldwaterdag. IVN natuurwandeling Markdal. Zondagmiddag 23 maart. 13u30-15u30. Water als vriend en vijand. Natuur- en meanderherstel Markdal flink onderweg. Tussen stuwen Galder en Bieberg volgt. Aanmelden zie website IVN Mark&Donge.

* Vlaamse waterweek. MARKante Waterwandeling (Hoogstraten/Mosten, Paterslunch Meersel-Dreef, Breda/Bouvigne/Otter), 18 of 10 km. Zondag 23 maart. Diverse starttijden. Zie: http://MARKante waterwandeling - Week van het Water 2025 - Regionaal Landschap de Voorkempen.

* Klimaatspecial Chassé Cinema. Film Green Musketeer. Pieter Hoff. Visie en idealisme. Woensdagavond 26 maart. 19u10. Nabespreking met gastvrouw Klimaatburgemeester Iris Blom.

* IVN Landschapswandelaars ontdekten bij Chaamse Bos de zeldzame (verwilderde?) climatus-soort: Clematis Armandi. Genoemd naar de beroemde pater Armand David, planten- en Chinakenner. Ook bekend van de Davidsherten.

* Dichter bij huis staat als voorjaars- en vitamine C brenger het gelige Speenkruid weer in bloei. Net als de bosannemoontjes, die door de nog bladloze bomen het zonlicht op kunnen zuigen. Niets vervelen, genoeg te beleven.

Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge